Hoeveel goud is er in de wereld en hoeveel is het waard?

Goud. Een woord dat weinig uitleg behoeft, waarvan iedereen wel weet wat het betekent. Ben je getrouwd, dan draag je het waarschijnlijk in een ring om je vinger. Ook veel andere sieraden zijn er van gemaakt en het is een product dat behoorlijk waardevast is. Maar, waar komt goud eigenlijk vandaan? En hoeveel goud is er en wat is dit waard?

Waar komt goud vandaan?

Een kleine geschiedenis over het ontstaan van goud is op zijn plaats. In de Middeleeuwen hebben alchemisten getracht om van lood goud te maken. Deze experimenten mislukten jammerlijk en er werd geen goud gemaakt. Moderne wetenschappers kwamen met een hypothese dat goud een bijproduct was van een supernova. Oftewel, de Big Bang waarmee de aarde ontstond, zou er ook voor gezorgd hebben dat er in die aarde goud ontstaan is.

In 2017 bleek dat ze gelijk hadden. Er vond toen in de ruimte een kleine supernova plaats, twee  neutronensterren (ver weg van aarde) botsten met de snelheid van het licht frontaal op elkaar. Op aarde hebben we hier niets van gemerkt, maar speciale apparatuur vingen de schokgolven wel op. Wetenschappers ontdekten na de botsing een nieuwe ster, en ontdekten dat deze ster zware metalen als goud bevatte. En dat bewees de theorie dat bij de Big Bang de aarde smolt en dat de kern van ijzer zware metalen als goud en platina met zich mee trok. Er zit dus veel goud in de aardbol, genoeg om de aardomtrek met een laag goud van 4 meter te bedekken. Maar het meeste goud zit zover weg dat we daar never nooit bij gaan komen.

Het goud dat zich wél aan de oppervlakte bevindt, is dan waarschijnlijk ook niet afkomstig van de oerknal waarbij de aarde ontstaan is. Dat goud zit ‘vast’ in de kern van de aarde. Het is afkomstig van de botsingen die de aarde, miljoenen of miljarden jaren geleden, had met asteroïden. Miljarden kilo’s asteroïde-materiaal lieten bij die botsingen her en der stukjes goud achter op de aarde, die wij vandaag de dag nog steeds kunnen delven, en die we zelfs in rivieren kunnen vinden als we geluk hebben.

Het delven van goud

Van het goud waar we, met de middelen die we nu hebben, wel bij kunnen komen, is al zo’n 80% gedolven. Dit gebeurt in mijnen, en dat gebeurt al heel lang. Toch is het meeste goud in de afgelopen 70 jaar ongeveer boven de grond gehaald. Nieuwe technieken, toen en nu, zorgen er voor dat het delven makkelijker en met minder risico’s gaat.

Maar, omdat er al zoveel van de totale te delven voorraad boven de grond is gehaald, wordt het steeds moeilijker om goud te delven. Veel bedrijven die zich bezighouden met het delven van goud, hebben het dan ook zwaar. Zo werd er in de afgelopen 10 jaar 85% minder goud gevonden (dus goud dat nog niet eerder ontdekt was) en daalde de goudvoorraad die gedolven kan worden met 40% sinds 2011.

In Peru hadden de twee mijnen in 2016 22% en 29% minder productie, in Argentinië was dan 10% en 28% (ook twee mijnen) en in Mexico zag de mijn 46% minder productie. Dat zijn flinke aantallen. De verwachting is dat in 2019 de productie nog een keer zal pieken maar daarna flink zal dalen tot in ieder geval 2025. Goud is een schaars product en dat zal het dus ook wel blijven.

De huidige voorraad goud

We weten dus inmiddels dat zo’n 80% van al het beschikbare goud inmiddels gedolven is. Dat betekent dat het overgrote deel van de voorraad dus boven de grond is. En dat gaat dan om ruim 190.000 ton, waarbij een ton 1000 kilo is. Er is dus 190 miljoen kilo goud in omloop. Zou je al dat goud omsmelten tot één grote klomp, dan zou je een kubus krijgen van 21,4 bij 21,4 bij 21,4 meter. Dit zijn overigens cijfers van eind 2017.

Bijna de helft daarvan, ruim 90 ton of 48%, is verwerkt in sieraden. Iets meer dan een vijfde, 40 ton of 21% van de voorraad is in handen van particuliere investeerders. Iets minder, 23,5 ton of 17%, is in handen van overheden en andere openbare bedrijven. Bijna 27 ton, 14%, is voor andere doeleinden gebruikt of opgeslagen.

Het betekent dus ook dat de goudvoorraad onder de grond, dat nog gedolven zou kunnen worden (dus niet datgene wat in de kern van de aarde zit), zo’n 54.000 ton, of 54.000.000 kilo is. De potentiële totale gewonnen goudvoorraad is dus een kleine 250 ton, 250 miljoen kilo. En dat is, over de hele wereld bezien, helemaal niet zo veel. En er is ook relatief niet meer zoveel te winnen. Goud is schaars, we hebben het al gezegd, maar deze cijfers bevestigen dat.

Dit verklaart ook waarom overheden en centrale banken zijn afgestapt van het idee dat al het geld vertegenwoordigd moet zijn door fysiek goud als reserve. Er is simpelweg niet genoeg goud om de hele wereldeconomie van reservemiddelen te voorzien.

De waarde van de goudvoorraad

Omdat goud dus relatief schaars is, is goud best wat waard. Toch schommelt ook de goudkoers wel, dus de waarde van de totale goudvoorraad kan veranderen. Kijk je bijvoorbeeld naar de koers per kilo, kan dit in een uur tijd maar zo €100 schelen. Dat lijkt veel, maar als je weet hoeveel een kilo momenteel kost, valt het uiteindelijk wel mee.

Een kilo goud is, tegen kerst 2018, € 35.500 of $ 40.500 waard. Een koersschommeling van €100 is dus niet zo veel. Bijzonder is trouwens wel dat platina, dat schaarser is dan goud, ‘slechts’ € 22.000 waard is per kilo.

Met 190 miljoen kilo goudvoorraad boven de grond, is deze voorraad dus momenteel 6.745 miljard euro waard. Dat is inderdaad 6.745 met 9 nullen! En dat is heel veel geld… Onder de grond is de voorraad nu zo’n 1.917 miljard euro waard.

Kijk je naar het historisch koersverloop van de afgelopen 5 jaar, dan zie je eind 2013 een waarde van € 28.200 per kilo. Dat was ook meteen het dieptepunt van de afgelopen 5 jaar. Op 11 juli 2016 stond de koers het hoogste van deze periode: € 39.680 per kilo. Maar de trend die te zien is, is dat de koers rond de koers van € 35.000 schommelt. De meest recente ‘dip’ was in september 2018, € 32.750 per kilo, sindsdien klimt de koers langzaam tot de huidige waarde.

De toekomst van goud

In de afgelopen vijftig jaar (ongeveer) is het grootste deel van onze huidige goudvoorraad gedolven. Er is niet heel veel meer over onder de grond, en er worden ook weinig nieuwe bronnen meer ontdekt. We mogen er dus vanuit gaan dat alle bronnen wel zo’n beetje bekend zijn. En dat we dus over een aantal jaar wel zo’n beetje al het goud gedolven hebben wat we kunnen delven. Daarmee wordt goud tegen die tijd alleen maar schaarser, want als er niets meer bijkomt en er misschien wel eens wat verdwijnt, wordt de voorraad in ieder geval niet groter. Voor de waarde van goud betekent dit dat deze waarschijnlijk alleen maar zal stijgen, al kun je dat nooit garanderen.

Ben je op dit moment in de gelegenheid om te investeren en wellicht ook voor de langere termijn, en zoek je een stabiele mogelijkheid, dan is goud wellicht een goede optie voor je.